Ngày 06/9/2020 đã đến: Kỷ niệm 10 năm ngày vận hành thương mại nhà máy Krông H’Năng (NMKN).

Thời gian trôi nhanh quá! Mới ngày nào của năm 2006, tôi về Công ty. Tôi đã cùng cán bộ công nhân viên Công ty hiệu chỉnh lại kế hoạch đấu thầu của dự án, tìm kiếm nguồn tài chính, chuyến công tác lên công trường khó quên với Đoàn chuyên gia ngân hàng Bắc Âu đi tìm hiểu công trình cũng như công tác tái định canh - tái định cư, tổ chức đấu thầu mua sắm thiết bị cho nhà máy, đàm phán hợp đồng nhiều ngày đêm liên tục để gấp rút ký chính thức hợp đồng mua thiết bị, làm việc với nhà thầu DEC để yêu cầu cử chuyên gia sang lắp đặt thiết bị, những ngày tăng tốc thi công đắp Đập đất ngày đêm để kịp tiến độ phát điện, khẩn trương chặn dòng tích nước trong mùa lũ để kịp đưa NM vào vận hành thương mại, những lần họp nóng của Hội đồng quán trị trên công trường để rà soát tiến độ thi công từ đó quyết định những giải pháp đẩy nhanh tiến độ, công tác chuẩn bị cho lễ khánh thành nhà máy …; vậy mà giờ đây tôi sắp tạm biệt Công ty rồi. Viết gì về NMKN lúc này? Quá khứ và Tương lai?

Quá khứ thì đầy ắp sự kiện, kỷ niệm và cảm xúc. Tương lai thì còn bao ước vọng!

Nhớ chuyện “trái tim” của công trình.

Đó là công tác mua sắm thiết bị đồng bộ cho nhà máy. Lấy ngoại tệ đâu để mua sắm?! Nắm bắt nguồn tín dụng Ngân hàng Bắc Âu (NIB) cho Tổng công ty Điện lực Việt Nam vay để mua sắm thiết bị cho các dự án trạm điện, SBA (trước đây là Công ty Đầu tư và Phát triển điện Sông Ba) được Công ty Điện lực 3 tạo điều kiện để tiếp cận vay vốn cho công trình NMKN với khoản vay 16 triệu USD. Khó khăn là phải có bảo lãnh của Bộ Tài chính đối với các khoản vay nước ngoài lúc bấy giờ. Khi được Bộ Tài chính bật đèn xanh cho SBA tiếp cận nguồn vốn là lúc SBA tăng tốc làm việc với Ngân hàng NIB và tiến hành đàm phán hợp đồng mua sắm thiết bị với Liên danh nhà thầu GE & ABB (chỉ những nhà thầu của khối Bắc Âu mới được chỉ định đàm phán cung cấp thiết bị). Liên danh này đã cung cấp thiết bị cho dự án thủy điện Rào Quán (tỉnh Quảng Trị) có quy mô công suất tương tự NMKN. Cuộc đàm phán lần 1 vào ngày 16-17/5/2006, về phía SBA có được sự hỗ trợ về kỹ thuật và thương mại của các anh từ Công ty Điện lực 3, phía Liên danh đưa ra 02 phương án giá. Cuộc đàm phán lần 2 vào ngày 02/6/2006, lại với hai phương án giá được đưa ra nhưng quá cao so với giá trị gói thầu được duyệt. SBA yêu cầu Liên danh xem xét và chào lại giá. Ngày 16/10/2006, Liên danh đưa ra chào giá cuối cùng là 23.5 triệu USD: Không chấp nhận được vì vượt giá gói thầu, dự án không khả thi. Thêm vào đó, đối với chỉ định thầu theo Luật đấu thầu, đối với một dự án quy mô như NMKN thì phải trình Quốc hội thông qua. Khó có thể vượt qua hai trở ngại lớn này nên SBA chuyển sang tổ chức đấu thầu quốc tế khi vay được vốn bổ sung 683 tỷ đồng và 6,8 triệu USD từ nguồn vốn tín dụng đầu tư của Nhà nước tại Ngân hàng Phát triển Việt Nam - Chi nhánh NHPT Phú Yên với lãi suất cố định 6,9% cho vốn vay mua thiết bị nhập khẩu và 8,4% cho vốn vay xây dựng công trình để kịp tiến độ. Nếu không có quyết định chuyển vay vốn bổ sung kịp thời này thì chắc chắn công trình Krông H’năng không biết khi nào sẽ hoàn thành và SBA có nguy cơ “phá sản” khi ở vào thời đoạn 2008 – 2010, giai đoạn kinh tế đất nước rất khó khăn, lạm phát cao, các ngân hàng thương mại tăng lãi suất cho vay trên 20%/năm! Ngoài ra, để tiết kiệm ngoại tệ, SBA yêu cầu đơn vị Tư vấn tách giá trị gói thầu thiết bị đồng bộ để tổ chức đấu thầu mua sắm một số thiết bị trong nước sản xuất được như Trạm 110 kV, Cầu trục gian máy, Máy biến áp tự dùng…… Khi tổ chức đấu thầu quốc tế, giá trúng thầu chỉ cao hơn 1/3 giá chào cuối cùng của Liên danh! Điều này cũng dễ hiểu vì chất lượng thiết bị các nước Châu Âu thường tốt hơn, giá luôn cao hơn nhiều so với giá thiết bị của các nhà thầu Trung Quốc! Chúng ta gặp không ít trở ngại khi đưa thiết bị đồng bộ của nhà thầu DEC vào lắp đặt và vận hành. Tuy nhiên đội ngũ kỹ thuật SBA đã không ngừng học hỏi vươn lên tiếp cận và làm chủ thiết bị để đưa tổ máy đầu tiên đi vào vận hành vào ngày 25/6/2010, tổ máy thứ 2 vào ngày 06/9/2010 trong niềm vui khôn tả với biết bao tự hào của CBCNV SBA!

Tổng Giám đốc báo cáo về công tác TĐC-TĐC với Đoàn chuyên gia của Ngân hàng NIB

Lễ ký kết hợp đồng cung cấp thiết bị đồng bộ cho NMKN giữa SBA và Nhà thầu DEC

Nhà máy thủy điện Krông H’Năng - thành quả  bao năm công sức, trí tuệ của CBCNV SBA

Nhớ chuyện cổ tức.

Đối với một công ty cổ phần, vấn đề cổ tức là trọng tâm quan tâm của cổ đông. Không ai nghĩ SBA lại có hơn 6.000 cổ đông! Vào những năm đầu vận hành của NMKN, nhiều cổ đông, chủ yếu là cổ đông ngành điện khi dự họp Đại hội đồng cổ đông thường niên thường hỏi tôi và than phiền vì sao cổ tức SBA lại thấp so với các

nhà máy thủy điện khác của Công ty Điện lực 3. Tôi phải làm công tác “truyền thông” về cấu trúc nguồn vốn công trình, những khó khăn về huy động vốn điều lệ, những nỗ lực của SBA để có được cổ tức cho cổ đông. Tạo cổ tức cho cổ đông luôn là nỗi trăn trở thường trực của SBA khi chuyển sang Công ty Cổ phần: Làm sao để đảm bảo cổ tức cho Cổ đông trong điều kiện chịu nhiều áp lực về tài chính khi phải cân đối dòng tiền để trả nợ cho ngân hàng và nhất là kết quả sản xuất kinh doanh điện năng luôn bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi thời tiết khô hạn trong nhiều năm liền từ khi đưa NMKN vào vận hành thương mại và trăn trở tự vấn việc thiếu sản lượng của nhà máy. Với việc đầu tư xây dựng phương pháp luận khoa học để tính lại chuỗi thủy văn, thủy năng NMKN trên cơ sở số liệu thực đo có được, SBA đã tính toán lại sản lượng điện của NM, làm cơ sở để SBA đàm phán tăng giá bán điện cho NMKN từ 602 đồng/kwh dần lên 1.040 đồng/kwh, cùng với việc nghiên cứu kỹ thủy văn nhiều năm tại hai nhà máy, từ đó xây dựng nhiều phương án vận hành NMKN và NM Khe Diên mang lại hiệu quả doanh thu cao nhất cho Công ty; cùng với việc vận dụng nhiều giải pháp linh hoạt về tài chính như tái cấu trúc phần nợ vay ngân hàng, Công ty mới luôn đảm bảo đủ dòng tiền để trả lãi và gốc hợp lý, không để bị nợ quá hạn với Ngân hàng, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ nộp thuế với Nhà nước (là một trong 1000 Doanh nghiệp đóng thuế cao nhất trong cả nước), đúng hẹn trả cổ tức cho Cổ đông theo nghị quyết Đại hội đồng cổ đông thường niên.

Lễ ký kết Hợp đồng mua bán điện cho NMTĐ Krông H’Năng, đánh dấu một mốc son quan trọng cho sự phát triển bền vững của SBA

Kỳ vọng trong tương lai.

Khi chuẩn bị cho kỳ họp ĐHĐCĐ năm 2020, SBA đã xây dựng định hướng kế hoạch Công ty giai đoạn 2020 - 2024, Tầm nhìn đến năm 2030 và đã được báo cáo với ĐHĐCĐ. Tôi luôn hy vọng những Dự án thủy điện Krông H’năng 2, Dự án điện gió Krông H’năng 3, Dự án điện năng lượng mặt trời trên vùng đất bán ngập và mặt hồ Krông H’năng 4 sẽ được tập trung đầu tư và sớm đi vào vận hành. Tiếp cận những dạng năng lượng tái tạo mới chắc gặp không phải không ít khó khăn khi SBA đi vào tự thiết kế, tự thi công nhưng tôi luôn tin vào slogan của SBA “Tư duy sáng tạo, không ngừng phát triển”: Đội ngũ cán bộ kỹ thuật SBA sẽ tận dụng những thời cơ, thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4.0 để mau biến kỳ vọng của tôi thành hiện thực! Dòng điện Nhà máy Krông H’năng ngày và đêm sẽ luôn tỏa sáng núi rừng Tây Nguyên!