Thiết bị đo mực nước hồ 0,1mm của SBA: Chinh phục Thủy điện Lai Châu

Công ty Cổ phần sông Ba (SBA) đã có nhiều sáng kiến liên quan về lũ, nổi bật nhất là thiết bị đo mực nước hồ đạt đến độ chính xác 1mm, được một số hồ thủy điện (TĐ), thủy lợi sử dụng, hữu ích trong việc phòng ngừa, xả lũ chủ động, mang lại hiệu quả lớn về kinh tế. Mới đây, SBA đã đạt một dấu mốc mới trong việc sáng chế, đó là thiết bị đo mực nước hồ 0,1mm, chinh phục hồ Thủy điện Lai Châu.

 Hồ Thủy điện Lai Châu nằm trên hệ thống sông Đà, có công suất 1.200MW, diện tích lưu vực 26.000km2; trong đó, phần Trung Quốc là 19.495 km2, diện tích mặt hồ gần 40km2, dung tích hữu ích 1,2 tỉ m3. Phần lưu vực thuộc Trung Quốc không có thiết bị đo mưa, đo dòng chảy để kiểm soát được nước về nên không thể dự báo tốt và thiếu chủ động khi lũ về hoặc phía bên Trung Quốc xả lũ.

Để chủ động khi vận hành Thủy điện Lai Châu, cần nâng cấp độ chính xác thiết bị đo mực nước hồ lên 0,1mm, cao hơn so với thiết bị đo mực nước hồ đã được nghiên cứu 10 lần. Từ yêu cầu đó, SBA đã nỗ lực tìm tòi và sáng tạo để chế tạo ra thiết bị đo mực nước hồ đạt độ phân dải 0,1mm. "Điều khó khăn nhất ở hồ Thủy điện Lai Châu là thiết bị đo mực nước hồ phải lắp đặt gần với vị trí hút vào và xả nước ra của tổ máy. Sẽ có dòng xoáy rất mạnh ở dưới đáy nên rất khó khăn để xử lý giảm chấn, cần phải tìm cách giảm tối đa dao động do dòng chảy đáy" - ông Phạm Phong - Tổng giám đốc SBA - cho biết. 

Sau 3 tháng tìm tòi, nghiên cứu, SBA đã chế tạo thành công cho thiết bị này. Để giải quyết, SBA đã sáng tạo ra giảm chấn loại 2, lắp tại đáy ống đo. Mặc dù tính toán nhưng khi lắp xong, dao động vẫn còn nhiều, số liệu đo nhảy giật cục, chưa đáp ứng yêu cầu. SBA đã nghiên cứu điều chỉnh tiếp lần thứ 2 và thành công, đến cuối tháng 9/2018, chính thức vận hành thiết bị đo mực nước hồ 0,1mm cho thượng lưu (hồ Lai Châu) và 1mm cho hạ lưu Lai Châu (Thủy Điện Sơn La). "Thời điểm cuối tháng 9, mực nước dâng bình thường của hồ Lai châu là 295m. Khi lắp đặt thiết bị đo này, đã phát hiện một số lần mực nước hồ vượt quy định, phải xả tràn do lũ bên Trung Quốc đột ngột xả về" - ông Phạm Phong cho biết thêm. 

Được sự đồng ý của Giám đốc Thủy điện Sơn La, camera hiển thị số liệu đo số mực nước hồ Thủy điện Lai Châu, Thủy điện Sơn La được gửi cho Trung tâm Điều độ Hệ thống điện quốc gia (A0) theo dõi. Khi có công cụ giám sát online mực nước hồ 2 thủy điện, A0 đã chỉ đạo Thủy điện Lai Châu và Sơn La vận hành nhịp nhàng, chủ động hạ mực nước hồ Lai Châu từ 295m xuống 290m để đón tất cả các đợt xả lũ bất thường từ thủy điện của Trung Quốc. Nhờ vậy, đã biến tất cả dòng nước đó thành điện năng tại Thủy điện Lai Châu, không còn bị bất ngờ về lũ nhân tạo, chinh phục dòng nước sông Đà tại Thủy điện Lai Châu, mang lại sự an tâm cho quản lý, vận hành và người dân.

Xuân Hoài - Báo Công thương